پایان نامه کارشناسی رشته هنر

هنر سفالگری

 
دوران آغاز کشاورزی و استقرار در دهکده ها
مرحله بعد از گردآوری خوراک بنا به تعبیری که از آن شد آغاز کشاورزی و استقرار در روستاهاست. پرفسور بریدوود که یکی از پیشگامان تقسیم بندی ادوار مختلف فرهنگی در بین النهرین براساس نحوه زندگی می باشد در تعریفی کلی که از این دوره کرده است چنین می گوید:«تعریف ما  این مرحله ایجاد روستاهای دائمی است. این گونه استقرارها مجموعه هایی که را با اقتصاد مبتنی بر تولیدات کشاورزی هستند ارائه می نماید. علاوه بر آن آثار معماری از این گونه محلها نمایانگر یک یا چند مرحله ساختمان مسجل می باشند. این دوره با پایان دوران حلف به انتها می رسد و پس از دوران حلف دوره دیگری آغاز می گردد.»در بین النهرین برای بررسی آثار اولیه روستانشینی که دارای کلیه خصوصیات لازم باشد باید با بررسی آثار و بقایای بدست آمده از جارمو شروع نمود.
 
 
کلمات کلیدی:

سفال

سفالینه

سفالگری

سفالسازی

 
 

جارمو :

بین رشته جبالهای جبل تاساک و کانی دوملان و کانی شیطان حسن سکیرمه داغ دره ای به طول 57 کیلومتر و عرض 16 کیلومتر در جهت شمال غربی جنوب شرقی کشیده شده است. در این دروه دشت شمشمال واقع گردیده است. از جاده شوسه اصلی پس از طی حدود 45 کیلومتر به شهر شمشمال می رسیم که در بخش شمال غربی دره واقع گردیده است.
 
قسمت اعظم دشت را رسوبات آبرفتی تشکیل می دهند که گاهی اوقات چند تخته سنگ در وسط این دشت ناهمواریهایی ایجاد کرده و ان را از یکنواختی کامل خارج می کنند. در این رسوبات آبرفتی ریدگیهای زیاد ایجاد شده که در داخل هر کدام از این بریدگیها وادیهای کوچکی بوجود آمده است. تعدادی از این وادیها دارای کاریز دائمی هستند و برخی نیز دارای استخرهای طبیعی بزرگ برای جمع آوری آب در فصول بارندگی هستند. تپه جارمو در بالا یکی از این وادیها به نام چم گارا در 11 کیلومتری مشرق شهر شمشمال واقع شده است.
 
جارمو حدود 850 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و به نظر می رسد که حدود یک سوم شمال غربی آن فرسوده شده و از بین رفته است زیرا وسعت کنونی آن چیزی در حدود 90*140 متر است. ضخامت آثار باستانی در جارمو به حدود 7 متر می رسد. با مشاهده وسعت جارمو می توان گفت در اصل وسعت دهکده 3/1 هکتار بوده است . حدود 1370 متر مربع از دهکده حفاری شد که در برخی از قسمتها حفاری تا روی سطح خاک بکر ادامه داده شد. در نتیجه حفاری فصول اول و دوم در منطقه که به وسعت 350 متر مربع خاکبرداری شد در  130 متر مربع آن سطح حفاری در عمق 7 متری به خاک بکر  رسید. 16 طبقه استقراری مشخص گردید که آثار آن از گمانه های الف( گمانه پله پله ای- A) و شماره11 بدست آمدند.
 
 
 
 
فهرست مطالب

فصل اول: تاریخچه سفالگری 2

دوران آغاز کشاورزی و استقرار در دهکده ها 4
جارمو : 4
سفال حسونا 7

سفال حلف( براساس مطالعات سفالهای ارپاچیه) 16

الف- سفال دوره قدیم حلف 17
ب – سفال دوره میانه حلف 19
ج- سفال دروه جدید حلف 21
نتیجه 24
 

فصل دوم : سفالینه های هخامنشی 26

مقدمه 27

نگاهی اجمالی بر سفالینه های هخامنشی 29

بررسی سفال مناطق هخامنشی 34
بررسی سفالینه های مکشوفه پاسارگاد 37
 

فصل سوم : سفالینه های اشکانی 43

ج) دوره سوم یا متأخر: 53

سفال های اشکانی در منطقۀ غرب ایران 54

4- منطقه شمالی ایران 58
5- منطقه شرق ایران 59
6- منطقه جنوب شرق ایران و منطقه ساحلی 61
 

فصل چهار: سفالینه های ساسانی 62

ج:قصر ابونصر 67
د:شوش 67
ه:کیش و تیسفون 67
و:دامغان 68
انواع سفالینه های ساسانی : 68
الف: سفالینه های لعابدار: 68
سفالینه های ساده : 71
طبقه بندی سفال ها : 72
 

فصل پنجم :سفالینه های تیموری 78

سفال در دوره تیموری (سده نهم هجری) 81
سفال سلطان آباد: 85
سفالینه دوره اسلامی : 90
مهمترین گروه سفالهای لعاب دار دوره اسلامی: 91
 

فصل ششم: سافل سلجوقیان 95

فصل هفتم: سفل عهد مغول 104

دیباچه 105

رشد و شكوفایی هنر سفال گری در دوران اسلامی 106

- ارزش دار بودن هنر هدف دار و متعالی و هنرمند متعهد از نظر اسلام: 106
- رابطه متقابل و تنگاتنگ میان علم صنعت و هنر در جامعه اسلامی: 106
- استفاده همگانی از آثار هنری: 107
- سهولت بازرگانی : 107

ادوار تاریخی هنر سفالگری ایران دردوره اسلامی 107

سفال قرون اولیه 107
سفالگری ایران در دوره میانه 109
سفالگری ایران در دوره متاخر 111

فن سفالسازی این دوره را می توان به دو بخش تقسیم كرد: 111

سفالگری و مراكزی آن در عهد ایلخانان 112
تخت سلیمان 114
سلطانیه: 114
سفالینه زرین فام یا طلایی 116
سفالینه زرین فام كاشان: 118
 

فصل هشتم : سفالینه های صفویه 121

سفال قرن دهم تا سیزدهم (دوره  صفویه ) 121

مشخصات كلی سفال دوره صفویه: 122

تقسیم بندی سفال دوره صفویه 132
سفال با جلای معدنی 133
سفال با تزئین نقاشی شده: 134
انواع سفالهای دوره صفویه (متفرقه) 134
کاشی های دوره صفویه 135
کاشی های نقاشی شده زیر لعابی 140
سفالهای بعد از دوره صفویه: 142
منابع : 144
 
 
 
 
/////////////////////////////////////////////////
 
مطالب مرتبط:
دانلود مقاله نقوش اصیل سفالینه
دانلود مقاله بررسی سفالینه های نیشابور
دانلود پایان نامه بررسی سفالینه های شوش از منظر زیبایی
دانلود پایان نامه بررسی نقوش گیاهی و حیوانی سفالینه های شوش