ادبیات عامیانه کودکان سوریه در لالایی ها ، شعر بازی ، اشعار مهمل ،  متل ، چیستان و . . . خلاصه می شود . علاوه بر این در زبان عربی شعرهایی با زبان فصیح و در موضوعات مربوط به کودکان مانند لالایی ، اشعار نوازش و ... وجود دارد . در دوره جاهلی – اسلامی به کودک به عنوان یک مرد کوچک نگریسته می شد .قصه کودک به معنای علمی و هنری آن با حضور چهار تن از نویسندگان « عادل ابوشنب » ، « زکریاء تامر » ، « عبدالله عبد » ، « دلال حاتم » در عرصه ادبیات کودک پا به وجود نهاده است و این نویسندگان در نوشتن قصه برای کودکان بسیار توانمند بودند و نقش مهمی در غنی سازی تجربه کودک به طور کلی داشتند .

 

 

 

عادل ابوشنب و زکریاء تامر در آگاه کردن افکار فرهنگی عموم نسبت به این جنس ادبی نوپا در جهان نقش مهمی ایفا نمودند و هر دو به طور متوالی ریاست تحریریه مجله اسامه را به عهده داشتند .»  ادبیات کودک را فقط دو پدیده مهم آن را معرفی می کند . یکی از پدیده ها  شعری و دیگری داستانی و هر دو پدیده شایسته عنایت و پرداختن و توجه خاص می باشند و سرآغاز آنها کشور عربی سوریه است.

 

 

 

 

 


3-7-2-1. سلیمان عیسی و آثار او در زمینه ادبیات کودک 

« از شاعران پیشگام در عرصه شعر می توان به « سلیمان عیسی »  اشاره کرد که قصائد و نمایشنامه های منظوم متعددی را برای کودکان را به رشته ی نظم درآورده است . از آثار وی می توان به « دیوان کودکان » ، نمایشنامه های غنایی « آینده » و « رودخانه » اشاره کرد .» 

 

 

« « سلیمان عیسی »  که پیش از این شاعر وحدت عربی بود ؛ اما پس از اینکه جدایی و تقسیم سرزمین های عربی رویای او را برباد داد و شکست باعث سقوط پرچم وحدت گردید این شاعر بزرگ که دم از اتحاد می زد به ادبیات کودک روی آورد تاخود را از شکستی که از قشر بزرگسال عایدش شد ، برهاند . پس دست های خود را از سنگ هایی که در مبارزه با دشمن به کار می برد ، خالی کرد و به فریاد در صحرا پایان داد. او پس از شکست رویای اتحاد و  انفصال سرزمینی های عرب از همدیگر و رها کردن شعر و ادبیات اتحاد ویکپارچگی و روی آوردن به ادبیات کودک اولین دیوان کامل خود را نوشت »  ، « که در سال 1969م به عنوان « دیوان الأطفال » برای کودکان سوریه چاپ گردید .

 

 

این دیوان ، نوعی انتقال از مرحله کودکی به مرحله نوجوانی شعر کودک سوریه محسوب می شود . و  به عنوان « دیوان الأطفال » برای کودکان سوریه چاپ گردید . در این دیوان که شیوه ای متفاوت از مجموعه های پیشین در پیش گرفته بود شعر از حالت خطابی ، و شکل و مضمون کلاسیک و از پند و نصیحت مستقیم فاصله گرفت . او توانست به خوبی ، کودکان و دوره ی کودکی و نیازهای روحی و تربیتی آنها را درک کند و ارزش های اخلاقی و تفریحی و انسانی را در شعر خود جمع کند .» 
 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب
1. نگاهی به ادبیات کودکان    1
1-1 .  کودک و دوران کودکی    2
1-1-1 . اهمّیّت و جایگاه دوره ی کودکی    3
1-1-2 . دیدگاه اسلام به کودک    4
1-2 . تعریف ادبیات کودک    7
1-3 . اصطلاح ادبیات کودک    7
1-4. دیدگاه های متفاوت درباره ادبیات کودک    14
1-5 . اهمیت و اهداف ادبیات کودک    21
1-5-1 . اهداف ادبیات کودک    22
1-5-1-1 .  اهداف تربیتی    22
1-5-1-2.  اهداف زبانی    22
1-5-1-3 . اهداف تعلیمی ، آموزشی و شناختی    24
1-5-1-4. اهداف تفریحی    26
1-5-1-5. اهداف زیبایی شناختی و ذوقی    26
1- 6 . تأثیرادبیات کودک در رشد شخصیت کودک    28
1-7 . وظایف ادبیات کودک    31
1-7-1. وظیفه اجتماعی    31
1-7-2. وظیفه تاریخی و فرهنگی    32
1-8 . انواع ادبیات کودک    33
1-8-1 . قصه    34
1-8-1-1. قصه های خیالی    36
1-8-1-2. قصه های جن و پری و جادوگران    38
1-8-1-3. قصه های حیوانات    39
1-8-1-4. قصه های واقع گرایانه    41
1-8-1-5. قصه های تاریخی    43
1-8-1-6. قصه های دینی    44
1-8-1-7. قصه های ادبی    45
1-8-1-8. قصه های فکاهی    45
1-8-1-9. قصه های علمی    46
1-8-2 . شعر کودک    47
1-8-2-1. خیال در شعر کودک    48
1-8-2-2 . وزن در شعر کودک    48
1-8-2-3 . انواع شعر کودک    50
1-8-2-3-1 . لالایی ها    50
1-8-2-3-2. متل ها     51
1-8-2-3-3 . شعرهای غنایی    51
1-8-2-3-4 . قصه های منظوم    52
1-9. پیدایش و سیر تاریخی ادبیات کودک    52
1-9-1 . تاریخچه ادبیات کودک در جهان    56
1-9-2. ادبیات کودک در سرزمین های عربی    62


2. سیر تاریخی ادبیات کودک در سوریه    64
3-1 . ترانه های عامیانه اولین سرچشمه ادبیات کودک در سوریه    65
3-2 . توجه به یادگیری کودک در عصر عباسی  کشور سوریه    67
3-3 . الف باء اولین اثر خاص کودکان  سوریه    69
3-4. شعر تعلیمی در کشور سوریه    70
3-5 . ترجمه در کشور سوریه    70
3-5-1. پیشینه تألیف کتب درسی    72
3-6 . پیشتازی شعر بر قصه در ادبیات کودک  سوریه    74
3-7 . احیای قصه در ادبیات کودک  سوریه    78
3-7-1. نمونه هایی از داستان های اولیه    79
3-7-1-1 . نقد و بررسی داستان    81
3-7-2 . پیشگامان احیای قصه در ادبیات کودک سوریه    82
3-7-2-1. سلیمان عیسی و آثار او در زمینه ادبیات کودک    83
3-7-2-1-1 . نمونه از اشعار و قصاید سلیمان عیسی    85
3-7-2-1-2 . دنیای کودکان  در آثار سلیمان عیسی    87
3-7-2-2 . زکریا تامر ؛ نویسنده ای با ایده هایی نو و اهداف متعالی    88
3- 7-2-2-1 . نمونه ای از قصه های تعلیمی زکریا تامر    91
3-7-2-3 . رزق الله حسون  و ترجمه حکایت های کیدلوف روسی    93
3-7-2-4 . لینا کیلانی و آثار ارزشمند او برای کودکان    94
3-7-2-5 . جرجیس شلحت مترجم حکایت های اسقف فنلون    96
3-8 . تحول در نویسندگی ادبیات عرب سوریه    99
3-9 . نقش مراکز انتشاراتی اثر گذار در توسعه ادبیات کودک    103

الف . منابع فارسی    107
ب . منابع عربی    108