این پایان نامه در مورد قاعده تسبیب می باشد و در آن به بررسی صور مختلف تسبیب در قانون مجازات اسلامی 1392 می پردازیم.قاعده ی تسبیب یکی از قواعد فقهی‏ است که در کتاب های غصب، قصاص و دیات به آن پرداخته شده است. در حقوق نیز در مباحث مدنی و جزایی مورد بررسی قرار گرفته است. در قواعد فقه اصولاً بعد از قاعده ی اتلاف، قاعده ی تسبیب مطرح می شود.

در قاعده ی اتلاف، شخص مباشرت در اتلاف نفس یا مال دارد، اما در قاعده ی تسبیب، مسبب به طور غیرمستقیم و با واسطه موجب تلف مال یا نفس می شود. تلف نفس اگر به صورت غیرعمدی واقع شود، موجب ضمان است. موجبات ضمان در کتب فقهی به سه دسته ی مباشرت، تسبیب و تزاحم موجبات تقسیم می شود.

تزاحم موجبات هم به نوبه ی خود به اجتماع سبب و مباشر و اجتماع اسباب تقسیم می-شود. اجتماع اسباب نیز به اجتماع اسباب طولی و شرکت در اسباب عرضی تقسیم می شود. تلاش می شود در این تحقیق آنچه که به طور غیرمستقیم باعث تلف و موجب ضمان است مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

فهرست مطالب
 صور مختلف تسبیب در قانون مجازات اسلامی 1392

مبحث اول: انواع تسبیب    
گفتار اول: سبب واحد   
بند اول) تسبیب محض    
الف) تبیین تسبیب محض    
ب) بررسی مصادیق تسببیب محض در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370    
1.    ایجاد جنایت از طریق حمل شیء    
2.    ترساندن مجنیٌعلیه   
3.    پرتکردن خود بر روی دیگری    
4.    پرتکردن دیگری بر روی ثالث    
5.    حفر گودال یا انجام هر عملی که سبب آسیب گردد    
6.    فراخواندن شخص از محل اقامتش    
7.    قراردادن مانع در جای نامناسب    
8.    قراردادن چیزی در مکانی جایز به نحوی که نوعاً مستعد صدمه باشد    
9.    در معرض ریزش قرارگرفتن یا متمایل به سقوطشدن دیوار یا بنا    
10.    متمایل به سقوطنمودن دیوار دیگری    
11.    روشنکردن آتش و سرایت آن    
بند دوم) اجتماع سبب و مباشر    
الف) تبیین اجتماع سبب و مباشر    
1.    استناد جنایت به مباشر    
2.    استناد جنایت به سبب    
3.    استناد جنایت به سبب و مباشر    
ب) بررسی مصادیق مسئولیت سبب در حالت اجتماع آن با مباشر در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370    
1.    دستور پزشک به انجام معالجه    
2.    ترساندن مجنیٌعلیه و ایراد صدمه به خود یا دیگری    
3.    پرتکردن دیگری بر روی شخص ثالث    
4.    توقف در محلهای غیرمجاز    
5.    صدمهرساندن حیوان به دیگری    
6.    صدمهدیدن از ناحیهی حیوان در منزل دیگری    
7.    متوقفنمودن حیوان در محلهای غیرمجاز    
8.    خسارت ناشی از وحشت یا تحریک حیوان    
گفتار دوم: سبب متعدد    
بند اول) سبب متعدد طولی    
الف) تبیین سبب متعدد طولی    
1.    نظریههای حقوقدانان    
الف) نظریهی شرط ضروری    
ب) نظریهی برابری اسباب و شرایط    
ج) نظریهی مستقیم و بیواسطه    
د) نظریهی شرط پویای نتیجه    
هـ) نظریهی شرط مناسب نتیجه    
2.    نظریههای فقیهان    
الف) اشتراک در مسئولیت    
ب) مسئولیت سبب اقوی    
ج) مسئولیت سبب متأخر در وجود    
د) مسئولیت سبب مقدم در وجود    
هـ) مسئولیت سبب مقدم در تأثیر    
3.    نظر مقنن در اجتماع اسباب طولی    
ب) بررسی مواد 535 و 536 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370    
1.    بررسی مادهی 535    
2.    بررسی مادهی 536    
بند دوم) سبب متعدد عرضی    
الف) تبیین سبب متعدد عرضی    
1.    نظریهی برابری مسئولیت    
2.    نظریهی تفاوت در مسئولیت    
ب) بررسی مادهی 533 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370    

مبحث دوم: اشتراک در جنایت    
گفتار اول) تبیین شرکت در جنایت و اشتراک در جنایت    
گفتار دوم) بررسی مواد 527 و 528 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370    
1.    بررسی مادهی 527    
2.    بررسی مادهی 528    

مبحث سوم: مستثنیات ضمان    
گفتار اول: اخذ برائت توسط پزشک و عدم قصور و تقصیر وی و نیز عدم استناد صدمه و خسارت به وی    
گفتار دوم: قاعدهی احسان    166
1.    انجام عملی به مصلحت عابران    166
2.    انجام عملی در جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس دیگری    168
3.    رفع مانع ایجادشده در اثر عوامل قهری    168
گفتار سوم: تأثیر عوامل قهری    170
1.    عدم استناد جنایت به مرتکب به دلیل تأثیر عوامل قهری    170
2.    پرتشدن بر روی دیگری در اثر علل قهری    170
3.    ایجاد مانع در اثر عوامل قهری    171
4.    افتادن شیء به معبر عام در اثر حوادث پیشبینی نشده    172
5.    سقوط بنا یا دیوار در اثر حوادث پیشبینی نشده    173
گفتار چهارم: رعایت مقررات قانونی و سایر شرایط    175
1.    توقف در مکان مجاز    175
2.    قراردادن کالا در خارج از مغازه    177
3.    احداث ملک به نحو مجاز    178
4.    سقوط دیوار متمایل به سقوط پیش از تمکنیافتن اصلاح آن    179
گفتار پنجم: عمد و یا تقصیر مجنیٌعلیه    180
1.    حکم کلی استناد جنایت به عمد و تقصیر مجنیٌعلیه    181
2.    حفر گودال توسط دیگری و عمد مجنیٌعلیه در برخورد با آن    182
3.    توقف در محلهای غیرمجاز و عمد عابر در برخورد    184
4.    آسیبدیدن مصدوم از ناحیهی حیوان و علم وی به خطرناکبودن آن    184
گفتار ششم: تصرفات شخصی مالک در ملک خود    185
1.    حفر گودال یا انجام هر عملی در ملک خود    185
2.    روشنکردن آتش در ملک خود    186

فهرست منابع